Bij het geven van een zakelijk cadeau is het vooral de moeite en aandacht die in het vinden van het cadeau is gaan zitten, wat vruchten afwerpt. Dat geldt natuurlijk voor allerlei persoonlijke en zakelijk attenties. Het geven van een kerstpakket levert zelfs allemaal extra voordelen op voor een bedrijf, zo blijkt uit onderzoek. Dat onderzoek werd uitgevoerd door Henry Robben, hoogleraar marketing aan Nyenrode Business Universiteit. Hij deed onderzoek naar het effect van een goed kerstpakket op de motivatie van werknemers en dat blijkt een stuk groter dan in ieder geval veel werkgevers in de gaten hebben. Reden genoeg voor een gesprek.
Gaan goede kerstpakketten en motivatie hand in hand?
“Een geschenk zegt altijd iets over de relatie die de gever wil aangaan, bestendigen of beëindigen. Je hebt vast weleens een cadeau gekregen waarmee je minder blij was. Waarbij je het meende als je zei: “Dat had echt niet gehoeven.” Maar je hebt vast ook weleens een cadeau gehad waarbij je het tegenovergestelde dacht. Zo werkt het met kerstpakketten ook: werknemers zien een goed kerstgeschenk als waardering voor hun werk. Een passend kerstcadeau bestendigt de relatie met de werkgever en motiveert werknemers om net dat stapje extra te zetten.”
Moet het altijd een fysiek cadeau zijn?
“Het liefst ontvangen mensen fysieke cadeaus. Een compliment kan bijvoorbeeld heel motiverend zijn, maar het is niet tastbaar. Een beleving is dat dan weer wel, bijvoorbeeld een bioscoopbon, dat is ook een goed cadeau.”
Hoe zit dat eigenlijk in tijden van crisis?
“Tijdens de crisis besloten sommige bedrijven geen cadeaus te geven. Dat is een erg slecht signaal, want wat je er eigenlijk mee zegt is dat iedereen zijn best heeft gedaan in moeilijke tijden, maar je die inzet niet beloont. Het hoeft ook helemaal niet duur te zijn: iets kleins is al prima. Een handgeschreven kaart bijvoorbeeld is voor de medewerkers ook een signaal dat je tijd en energie besteedt aan een moment van waardering.”
Wat is belangrijker: het cadeau, of hoe goed het bij de ontvanger past?
"Eigenlijk is het een beetje van allebei. Een cadeau is natuurlijk leuk, maar het moet wel iets passends zijn. Werknemers verwachten van een werkgever waarvoor zij zich volledig inzetten wel een goed cadeau. Iets praktisch, of iets nuttigs. Dat geldt privé immers ook: de enige gevers die wegkomen met een cadeau dat niet per se aansluit op je behoeften, zijn kleine kinderen. Van alle andere mensen die dichtbij je staan, verwacht je een passend cadeau. Maar wat wel verzacht, is wanneer de gever duidelijk veel moeite voor het cadeau heeft gedaan. Dat is ook een tip aan werkgevers: als het moeilijk blijkt om een passend cadeau voor werknemers te vinden, laat dan in ieder geval zien dat je je er niet makkelijk vanaf hebt gemaakt."
Verwachten werkgevers andersom ook die inzet van werknemers?
"Nee, in verreweg de meeste bedrijven is dat niet zo. Dat heeft alles te maken met hiërarchie: ik verwacht ook geen kerstcadeau van mijn jonge kinderen, terwijl zij dat natuurlijk wel van mij krijgen."
Om het dan toch maar even ter sprake te brengen: wat vinden werknemers van een cadeaubon?
"Een cadeaubon is niet ideaal, tenzij het zoals gezegd om een bon voor een beleving gaat. Maar het is nog altijd beter dan geld. Hoewel uit onderzoek blijkt dat mensen geneigd zijn om twee keer zoveel geld te geven als ze gewoon geld geven in plaats van een fysiek cadeau, wordt het door werknemers niet goed gewaardeerd: geld krijgen ze immers het hele jaar door al, als een beloning voor verricht werk. De waardering ligt in de moeite die in een gift wordt gestoken."
Heb je ter afsluiting nog een goede raad aan werkgevers die dit jaar weer op zoek gaan naar goede cadeaus?
"Een kerstcadeau waarover goed is nagedacht is belangrijk, maar ook weer niet iets waar beleid op moet worden gevoerd. Het is vooral gezond boerenverstand. Met een cadeautje op zijn tijd hou je als werkgever de relatie met het personeel goed, en levend."